Ωτοχειρουργικές Επεμβάσεις
Θεραπεία Διάτρησης Τυμπάνου
Ριζική Θεραπεία Χρόνιας Μέσης Ωτίτιδας με Χολοστεάτωμα
- Τυμπανοπλαστική
- Οσταριοπλαστική
- Καναλοπλαστική
- Μαστοειδεκτομή
Χρόνια Μέση Ωτίτιδα
Χρόνια Μέση Ωτίτιδα είναι ένας γενικός όρος που περιγράφει κάθε χρόνια φλεγμονώδη πάθηση του μέσου ωτός που προκαλεί μόνιμες και μη αναστρέψιμες βλάβες. Στο ευρύ φάσμα των παθήσεων που χαρακτηρίζονται ως χρόνια ωτίτιδα ανήκουν η Διάτρηση του Τυμπανικού Υμένα, το Χολοστεάτωμα, η Τυμπανοσκλήρυνση και η Ατελεκτασία του μέσου ωτός. Όλες οι παραπάνω καταστάσεις θεωρούνται χειρουργικές παθήσεις και αποτελούν αντικείμενο της Ωτοχειρουργικής. Συχνότερα αίτια της χρόνιας μέσης ωτίτιδας είναι οι επαναλαμβανόμενες ωτίτιδες, η δυσλειτουργία της ευσταχιανής σάλπιγγας, το τραύμα ενώ πιο σπάνια είναι τα συγγενή αίτια.
Ατελεκτασία
Ατελεκτασία είναι η μόνιμη εισολκή και ατροφία της τυμπανικής μεμβράνης και η μετατόπιση και παραμόρφωση των μικροσκοπικών οσταρίων που σχηματίζουν την ακουστική άλυσο. Οι παθολογικές αυτές διαταραχές προκαλούν πτώση της ακοής, εμβοές και αίσθημα πληρότητας στο αυτί. Μακροπρόθεσμα η ατελεκτασία προδιαθέτει στην εμφάνιση μόνιμης διάτρησης τυμπάνου και χολοστεατώματος.
Διάτρηση Τυμπάνου
Διάτρηση της τυμπανικής μεμβράνης είναι η εμφάνιση μιας τρύπας ή σχισίματος στον λεπτό υμένα που χωρίζει τον ακουστικό πόρο από το μέσο αυτί. Μπορεί να προκληθεί στα πλαίσια πυώδους μέσης ωτίτιδας, χολοστεατώματος ή τραύματος. Η διάτρηση προκαλεί συχνά επεισόδια ορώδους έκκρισης, απώλεια ακοής, εμβοές, ίλιγγο και υποτροπιάζουσες ωτίτιδες. Η τραυματικής αιτιολογίας διάτρηση συνήθως επουλώνεται μόνη της και χρειάζεται μόνο αντιβιοτική κάλυψη και παρακολούθηση. Όταν υπάρχει μόνιμη διάτρηση η θεραπεία είναι χειρουργική και η επέμβαση διόρθωσης ονομάζεται Τυμπανοπλαστική.
Τυμπανοσκλήρυνση
Τυμπανοσκλήρυνση είναι η εναπόθεση αλάτων ασβεστίου στη τυμπανική μεμβράνη και στον βλεννογόνο που καλύπτει το μέσο αυτί. Οι λευκωπές σκληρυντικές πλάκες σχηματίζονται μετά από επεισόδια μέσης ωτίτιδας και μαρτυρούν προηγούμενες διατρήσεις του τυμπάνου.
Ενδοσκοπικός Έλεγχος Ώτων – Ωτο-ενδοσκόπηση
Η Βίντεο-ενδοσκόπηση του Ακουστικού Πόρου και της Τυμπανικής Μεμβράνης αποτελεί την πλέον σύγχρονη διαγνωστική μέθοδο για τις παθήσεις του ωτός. Ο ασθενής, εφόσον το επιθυμεί, μπορεί να παρακολουθεί την εξέταση σε οθόνη Full HD, ενώ ο γιατρός εξηγεί τις δομές στο εσωτερικό του αυτιού και τα τυχόν παθολογικά ευρήματα.
Στην σύγχρονη εποχή είναι επιβεβλημένη η καταγραφή σε εικόνα και βίντεο παθολογικών καταστάσεων για αμιγώς ιατρικούς λόγους ( παρακολούθηση της πορείας επούλωσης μιας Διάτρησης του Τυμπάνου ή μιας Τυμπανοπλαστικής ), αλλά και για την ενημέρωση και του ασθενή σχετικά με το πρόβλημα και τη διάγνωση ( πχ Πολύποδες και Όγκοι του Ακουστικού Πόρου και της Τυμπανικής Μεμβράνης )
Στη χειρουργική του ωτός η αξιοποίηση της Ωτο-ενδοσκόπησης επιτρέπει την καταγραφή σε Εικόνα και Βίντεο μικρο-επεμβάσεων όπως η Ενδοτυμπανική έγχυση κορτιζόνης, η Μυριγγοτομή και η τοποθέτηση σωληνίσκων αερισμού.
Χολοστεάτωμα
Το Χολοστεάτωμα είναι μια χρόνια φλεγμονή και αναπτύσσεται πίσω από τη τυμπανική μεμβράνη, στη περιοχή του μέσου ωτός και τη μαστοειδή κοιλότητα. Πρόκειται για μια κύστη, που σχηματίζεται από κύτταρα του δέρματος, η οποία διαρκώς διογκώνεται και επεκτείνεται, καταστρέφοντας τις ευαίσθητες δομές του ωτός.
Τυπικά υπάρχει διάτρηση της τυμπανικής μεμβράνης και μια συνεχής δύσοσμη πυώδης έκκριση
Τα συνήθη συμπτώματα είναι η βαρηκοΐα, οι εμβοές, οι επαναλαμβανόμενες πυώδεις ωτίτιδες και οι διαταραχές τις ισορροπίας. Το Χολοστεάτωμα μπορεί να συμπιέσει ή να διηθήσει το Προσωπικό Νεύρο που διέρχεται από το μέσο αυτί και να προκαλέσει παράλυση των μυών του προσώπου. Η διήθηση ενός άλλου μικρού νεύρου που διέρχεται από τη τυμπανική κοιλότητα ( Χορδή του Τυμπάνου ) προκαλεί διαταραχές της γεύσης.
Σε παραμελημένες περιπτώσεις η φλεγμονή μπορεί να εισχωρήσει εντός του κρανίου προκαλώντας επικίνδυνες για τη ζωή επιπλοκές ( μηνιγγίτιδα, εγκεφαλίτιδα, εγκεφαλικό απόστημα και θρόμβωση αγγείων ).
Η θεραπεία είναι χειρουργική, η επέμβαση για τον καθαρισμό του παθολογικού ιστού λέγεται Τυμπανο-Μαστοειδεκτομή. Το πόσο ριζική θα είναι η επέμβαση εξαρτάται από το μέγεθος και την εντόπιση της κυστικής μάζας.
Τυμπανοπλαστική – Tympanoplasty
Τυμπανοπλαστική είναι η επέμβαση αποκατάστασης της διάτρησης της τυμπανικής μεμβράνης, αφαίρεσης του παθολογικού ιστού από το μέσο αυτί και αποκατάστασης της ακοής. Στην πιο απλή της μορφή ονομάζεται Μυριγγοπλαστική και περιλαμβάνει μόνο την επιδιόρθωση της διάτρησης με χρήση μοσχεύματος. Όταν πρέπει να αποκαταστήσουμε και τη συνέχεια της ακουστικής αλύσου λόγω βλάβης των οσταρίων, η Τυμπανοπλαστική συνδυάζεται με διάφορους τύπους Οσταριοπλαστικής.
Σε περίπτωση επέκτασης της νόσου στη μαστοειδή κοιλότητα συνδυάζεται με Μαστοειδεκτομή και καλείται Τυμπανο-Μαστοειδεκτομή ( Combined Approach Tympano-Mastoidectomy – CAT ). Στόχος της Τυμπανοπλαστικής είναι η αντιμετώπιση της χρόνιας νόσου και η αποκατάσταση της ακοής. Η επέμβαση γίνεται με γενική νάρκωση και με τη χρήση Μικροσκοπίου ή Ενδοσκοπίου.
Ενδοσκοπική Τυμπανοπλαστική
Endoscopic Tympanoplasty
Η Ενδοσκοπική Τυμπανοπλαστική ( Endoscopic Tympanoplasty ) είναι η πλέον σύγχρονη χειρουργική προσέγγιση στα προβλήματα του μέσου ωτός. Το ενδοσκόπιο έχει αλλάξει ριζικά τον τρόπο που παρατηρούμε, κατανοούμε και αντιμετωπίζουμε τη χρόνια νόσο. Το χειρουργείο είναι ελάχιστα επεμβατικό, γίνεται ενδοκαναλικά, με ελάχιστο χειρουργικό τραύμα στους υγιείς ιστούς, χωρίς εξωτερικές τομές και χωρίς την τοποθέτηση εξωτερικών επιδέσμων.
Η ενδοσκοπική εικόνα σε οθόνη υψηλής ανάλυσης Full HD παρέχει ευρεία και λεπτομερή οπτική ολόκληρου του δακτυλίου του τυμπανικού υμένα. Η παρατήρηση και η πρόσβαση σε δύσκολες περιοχές της κοιλότητας του μέσου ωτός είναι σαφώς ανώτερη και επομένως εξαιρετικά απίθανη η υποτροπή λόγω παραμονής υπολειμματικής νόσου.
Καναλοπλαστική
Καναλοπλαστική είναι η επέμβαση που έχει στόχο να διευρύνει τον Έξω Ακουστικό Πόρο. Στένωση του πόρου μπορεί να προκληθεί από Οστεώματα, Εξοστώσεις, Τραύματα, Ιατρογενως μετά από επεμβάσεις στο αυτί, Δερματοπάθειες, Καλοήθεις και Κακοήθεις Όγκους. Πολλές φορές η Καναλοπλαστική είναι μέρος μιας μεγαλύτερης επέμβασης στο αυτί, προκειμένου να βελτιωθεί η χειρουργική πρόσβαση. Η σοβαρή στένωση του Έξω Ακουστικού Πόρου προκαλεί Βαρηκοΐα, υποτροπιάζουσες Φλεγμονές ( Εξωτερική Ωτίτιδα ) και συχνό σχηματισμό βυσμάτων κυψελίδας. Ασθενείς με πλήρη απόφραξη λόγω εξοστώσεων, οστεωμάτων ή όγκων πάσχουν από σοβαρή βαρηκοΐα αγωγιμότητας.
Στη διεθνή βιβλιογραφία η επέμβαση διαχωρίζεται σε Καναλοπλαστική που αφορά στη διεύρυνση του Εσωτερικού Οστέινου τμήματος του πόρου ( Canalplasty ) και Καναλοπλαστική που αφορά στο Εξωτερικό Χόνδρινο τμήμα του πόρου ( Meatoplasty ). Η επέμβαση γίνεται με γενική νάρκωση και χρήση ειδικού οστεογλύφανου για την αφαίρεση οστέινων βλαβών ( Οστεώματα, Εξοστώσεις ). Όταν η απόφραξη αφορά αποκλειστικά το εξωτερικό χόνδρινο τμήμα του πόρου, η επέμβαση γίνεται και με τοπική αναισθησία και εφαρμογή τεχνικών πλαστικής διόρθωσης της στένωσης.
Μαστοειδεκτομή – Mastoidectomy
Μαστοειδεκτομή είναι η χειρουργική επέμβαση εκσκαφής των αεροφόρων κυψελών του μαστοειδούς οστού, προκειμένου να αφαιρεθεί ο παθολογικός ιστός της χρόνιας ωτίτιδας ή το χολοστεάτωμα.Το μαστοειδές οστό είναι τμήμα του κροταφικού οστού και βρίσκεται πίσω από το πτερύγιο του αυτιού. Επικοινωνεί άμεσα με το μέσο αυτί και εύκολα οι φλεγμονώδεις διεργασίες μπορούν να επεκταθούν και να το προσβάλουν.
Βασικός στόχος της Μαστοειδεκτομής είναι η πλήρης εξαίρεση του χολοστεατώματος και η εξασφάλιση ενός “ στεγνού “ αυτιού. Η επέμβαση γίνεται με γενική νάρκωση και η πρόσβαση στη μαστοειδή κοιλότητα γίνεται με οπισθοωτιαία τομή, η οποία “ κρύβεται ” πίσω από το αυτί.
Το χειρουργείο γίνεται εξ ολοκλήρου με χρήση Μικροσκοπίου και χρησιμοποιείται Ειδικός Νευροδιεγέρτης για την εντόπιση και προστασία του Προσωπικού Νεύρου που διαπερνά το μέσο αυτί. Συνδυάζεται σχεδόν πάντα με Τυμπανοπλαστική ( Combined Approach Tympano-Mastoidectomy – CAT ) για την ταυτόχρονη αποκατάσταση της τυμπανικής μεμβράνης και της ακοής.
Πιθανές επιπλοκές της Τυμπανοπλαστική και της Μαστοειδεκτομής είναι η απώλεια της ακοής ( βαρηκοΐα ή και κώφωση ), οι εμβοές, ο ίλιγγος ( παροδικός ), η παράλυση προσωπικού νεύρου και διαταραχές της γεύσης.
Μετεγχειρητικές οδηγίες μετά από Ωτοχειρουργικές Επεμβάσεις
Συνήθως υπάρχει ένα μικρό βαμβάκι στο αυτί, το οποίο αφαιρείται μετά από 24 ώρες. Εάν έχει τοποθετηθεί επίδεσμος της μαστοειδούς αφαιρείται επίσης μετά από 24 ώρες. Ο ασθενής τοποθετεί αντιβιοτικές σταγόνες στο αυτί για περίπου 2 εβδομάδες. Ήπια ορο-αιματηρή έκκριση είναι φυσιολογική για τις πρώτες ημέρες μετά την επέμβαση. Όταν υπάρχουν ράμματα, αυτά αφαιρούνται από το γιατρό μετά από περίπου 7 ημέρες. Η χειρουργική τομή χρειάζεται περιποίηση τοπικά με αντιβιοτική αλοιφή.
Η φυσική δραστηριότητα πρέπει να είναι ήπια για τουλάχιστον 2 με 3 εβδομάδες. Απαγορεύεται το φύσημα της μύτης και το φτάρνισμα πρέπει να γίνεται με το στόμα ανοιχτό για τουλάχιστον 2 με 3 εβδομάδες, ο λόγος είναι ότι η πίεση του αέρα μπορεί να μετακινήσει το μόσχευμα που θα αποτελέσει τον καινούριο τυμπανικό υμένα. Το ίδιο ισχύει και για οποιαδήποτε δραστηριότητα που απαιτεί την αύξηση της ενδοθωρακικής και ενδοκοιλιακής πίεσης, όπως το σήκωμα βαρέων αντικειμένων.
Αν χρειαστεί να ταξιδέψετε αεροπορικώς θα πρέπει να το συζητήσετε με τον χειρουργό, για ένα διάστημα τουλάχιστον 4 εβδομάδων η πτήση με αεροπλάνο δεν επιτρέπεται. Το κολύμπι απαγορεύεται μέχρι ο γιατρός να είναι σίγουρος ότι οι χειρουργικές τομές έχουν πλήρως επουλωθεί.
Πρέπει να καλέσετε τον γιατρό επειγόντως εάν κατά την περίοδο της ανάρρωσης εμφανίσετε πυρετό πάνω από 38 που επιμένει, σοβαρή αιμορραγία, έντονο πονοκέφαλο, έντονο ίλιγγο με εμετούς, παράλυση των μυών του προσώπου, οίδημα και ερυθρότητα της τομής πίσω από το αυτί.
Η αναρρωτική άδεια συνήθως είναι δυο εβδομάδες. Αν η εργασία σας απαιτεί έντονη δραστηριότητα ή ειδικές συνθήκες ( ιπτάμενοι, αεροσυνοδοί, δύτες ) θα πρέπει να συζητήσετε με το γιατρό σας το συνολικό διάστημα αποχής.