Διόγκωση Τραχηλικών Λεμφαδένων
Μεταστατικός Καρκίνος — Λέμφωμα — Φλεγμονώδης Λεμφαδενίτιδα
Διερεύνηση μιας μάζας στο Λαιμό
- Πανενδοσκόπηση
- Ανοιχτή Βιοψία λεμφαδένα
Λεμφαδένες του Τραχήλου
Οι λεμφαδένες του τραχήλου αποτελούν μέρος του λεμφικού συστήματος. Το λεμφικό σύστημα είναι ένα δίκτυο αδένων και αγγείων που βοηθούν στην ανάπτυξη της ανοσίας. Οι λεμφαδένες λειτουργούν σαν φίλτρο, παγιδεύουν ιούς, μικροοργανισμούς ακόμα και καρκινικά κύτταρα και πυροδοτούν την έναρξη της αμυντικής αντίδρασης του οργανισμού.
Η διαδικασία της ανοσίας συνοδεύεται συνήθως από διόγκωση των αδένων, πολλαπλασιασμό των κυττάρων της ανοσίας και τελικά την καταστροφή των εισβολέων. Σε ορισμένες περιπτώσεις η διόγκωση των τραχηλικών λεμφαδένων μπορεί να αρκετά έντονη και να επιμένει για μεγάλο διάστημα.
Η διόγκωση των λεμφαδένων προκαλείται συνήθως από ιογενείς, και βακτηριδιακές λοιμώξεις και είναι παροδική. Μια διόγκωση που επιμένει θα πρέπει διερευνάται για τον αποκλεισμό Μεταστατικού Καρκίνου και Λεμφωμάτων.
Κάθε διόγκωση στο λαιμό που επιμένει πάνω από 2 εβδομάδες, χρήζει διερεύνησης και ενδοσκοπικού ελέγχου του ανώτερου αναπνευστικού, για τον αποκλεισμό καρκίνου
Συμπτώματα
Συνήθως ο ασθενής εντοπίζει μια διόγκωση που δεν προϋπήρχε στα πλάγια του λαιμού. Για να είναι ψηλαφητός ένας αδένας θα πρέπει το μέγεθος του να ξεπεράσει το 1 εκατοστό. Φυσιολογικά οι αδένες είναι αρκετά μικρότεροι και δεν είναι ψηλαφητοί.
Ανάλογα με τη υποκείμενη αιτία μπορεί να υπάρχει πόνος, ερυθρότητα και οίδημα στην περιοχή του λαιμού. Όταν η αιτία είναι μια λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού μπορεί να συνυπάρχουν φαρυγγαλγία, δυσκαταποσία, βράγχος φωνής και πυρετός
Κλινική Εξέταση και Διερεύνηση
Κάθε ασθενής με διόγκωση στον τράχηλο υποβάλλεται σε πλήρη ΩΡΛ εξέταση, που ολοκληρώνεται με Ενδοσκοπικό Έλεγχο του Ανώτερου Αναπνευστικού.
Ανάλογα με το ιστορικό και τα ευρήματα ενδέχεται να χρειαστούν εξετάσεις αίματος και υπερηχογράφημα του τραχήλου. Σε πιο ειδικές περιπτώσεις η διερεύνηση ολοκληρώνεται με αξονική τομογραφία, μαγνητική τομογραφία και υπερηχογράφημα τραχήλου με παρακέντηση (FNA Biopsy)
Ο Ενδοσκοπικός Έλεγχος
Η ενδοσκόπηση της μύτης, του φάρυγγα και του λάρυγγα είναι μια σύγχρονη, ανώδυνη και με μεγάλη διαγνωστική ακρίβεια εξέταση. Γίνεται στο ιατρείο με άκαμπτο ή εύκαμπτο ενδοσκόπιο συνήθως κατόπιν ήπιας τοπικής αναισθησίας. Είναι ασφαλής, γρήγορη και καλώς ανεκτή από παιδιά και ενήλικες. Δεν έχει επιπλοκές, διαρκεί μόλις λίγα λεπτά και δεν απαιτείται κάποια προετοιμασία. Το Εύκαμπτο Ενδοσκόπιο με ειδικούς μικρο-χειρισμούς μπορεί να διεισδύσει και στα πιο δύσκολα σημεία επιτρέποντας τον ενδελεχή έλεγχο του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος και να μεταφέρει λεπτομερή εικόνα και βίντεο υψηλής ανάλυσης σε οθόνη Full HD.
Η ενδοσκόπηση είναι η βασική εξέταση για τον καθορισμό της πρωτοπαθούς εστίας, σε περίπτωση που υποπτευόμαστε ένα Μεταστατικό Καρκίνο των Λεμφαδένων του Τραχήλου. Ο ακριβής εντοπισμός της παθολογίας επιτρέπει τον έγκαιρο σχεδιασμό του θεραπευτικού πλάνου και αυξάνει σημαντικά τα ποσοστά ίασης
Ο ασθενής, εφόσον το επιθυμεί, μπορεί να συμμετέχει στην εξέταση και να παρακολουθεί στην οθόνη την ενδοσκοπική εικόνα. Έχει τη δυνατότητα να μιλάει κανονικά καθώς ο γιατρός εξηγεί τα ευρήματα και να διαμορφώνει τη δική του άποψη για το αποτέλεσμα της εξέτασης. Η αναλυτική παρουσίαση των κλινικών ευρημάτων επιτρέπει τη σύγκριση τους προ και μετά τη χειρουργική επέμβαση και βελτιώνει τη σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ γιατρού και ασθενή.
Φλεγμονώδης Λεμφαδενίτιδα
Οι φλεγμονώδεις λεμφαδενίτιδες διακρίνονται γενικά σε Ειδικές και Μη Ειδικές
Οι Μη Ειδικές Λεμφαδενίτιδες προέρχονται από μια οξεία φλεγμονή από κοινά μικρόβια ή ιούς. Εμφανίζονται συχνότερα σε παιδιά και αποδράμουν συνήθως χωρίς επιπλοκές. Η αμυγδαλίτιδα, η φαρυγγίτιδα, κοινές φλεγμονές των δοντιών και του στόματος μπορούν να προκαλέσουν διόγκωση των λεμφαδένων. Αντιφλεγμονώδη και αντιβιοτικά είναι η συνήθης αγωγή. Πιο σπάνια μια λεμφαδενίτιδα μπορεί να εξελιχθεί σε απόστημα στον τράχηλο κατάσταση που απαιτεί επείγουσα ιατρική παρέμβαση
Οι Ειδικές Λεμφαδενίτιδες συνήθως επιμένουν για μεγαλύτερο διάστημα και χρήζουν διερεύνησης για τον εντοπισμό της υποκείμενης παθολογίας. Συχνά απαιτείται υπερηχογράφημα τραχήλου με παρακέντηση (FNA Biopsy) και ιολογικός έλεγχος. Τυπικά παραδείγματα είναι το AIDS, η φυματίωση, η τοξοπλάσμωση και η νόσος εξ ονύχων γαλής.
Έντονη διόγκωση λεμφαδένων στον τράχηλο προκαλεί η Λοιμώδης Μονοπυρήνωση ή “ νόσος του φιλιού ”. Χαρακτηρίζεται από υψηλό πυρετό και προσβάλλει όλο το λεμφικό σύστημα. Υπάρχει γενικευμένη λεμφαδενίτιδα, διόγκωση των αμυγδαλών, του ήπατος και του σπλήνα. Συνήθως εμφανίζεται σε άτομα μετεφηβικής ηλικίας που έρχονται για πρώτη φορά σε επαφή με τον ιο Epstein-Barr (EBV), ο οποίος είναι μέλος της οικογένειας των ερπητοϊών. Η διάγνωση γίνεται με τον εντοπισμό τον ειδικών αντισωμάτων για τον ιο (Mono-Τest).
Μεταστατική Λεμφαδενίτιδα
Πολλές φορές μια μάζα στον τράχηλο είναι το πρώτο σύμπτωμα καρκίνου. O Μεταστατικός Καρκίνος εμφανίζεται ως μια ανώδυνη διόγκωση στο λαιμό που επιμένει και σταδιακά μεγαλώνει. Καθώς η νόσος εξελίσσεται μπορεί να υπάρχει απώλεια βάρους, αίσθημα κόπωσης ή χαμηλός πυρετός. Σε εκτεταμένη νόσο εμφανίζονται πολλαπλοί, σκληροί, συρρέοντες αδένες (Block Λεμφαδένων) που είναι καθηλωμένοι λόγω τοπική διήθησης.
Η πρωτοπαθής εστία μπορεί να εντοπίζεται στο ανώτερο αναπνευστικό (Καρκίνος του Λάρυγγα, της Αμυγδαλής, της Γλώσσας και του Στόματος, του Φάρυγγα, του Οισοφάγου και της Μύτης), στους Σιελογόνους Αδένες, στο Θυρεοειδή Αδένα ή σε απομακρυσμένα όργανα (Καρκίνος του Πνεύμονα, του Στομάχου, των Νεφρών και του Προστάτη)
Όταν υπάρχει μεταστατική νόσος, η θεραπεία της πρωτοπαθούς εστίας πρέπει να συμπληρώνεται με αντιμετώπιση των λεμφαδένων. Η επέμβαση για την αφαίρεση των διηθημένων αδένων ονομάζεται Λεμφαδενικός Καθαρισμός και γίνεται ταυτόχρονα με την επέμβαση για την πρωτοπαθή εστία. Σε περιπτώσεις που δεν ενδείκνυται η χειρουργική επέμβαση η θεραπεία περιλαμβάνει ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία.
Πανενδοσκόπηση
Σε πιο σπάνιες περιπτώσεις η πρωτοπαθής εστία δεν είναι εύκολο να εντοπιστεί, ακόμα και μετά τις ιστολογικές και τις ακτινολογικές εξετάσεις (αξονική και μαγνητική τομογραφία). Πρόκειται συνήθως για κακοήθειες με προέλευση το ανώτερο αναπνευστικό και η διερεύνηση συνεχίζεται με Πανενδοσκόπηση και λήψη βιοψιών.
Η Πανενδοσκόπηση γίνεται με γενική νάρκωση και περιλαμβάνει έλεγχο του Φάρυγγα (Φαρυγγοσκόπηση), του Λάρυγγα (Μικρολαρυγγοσκόπηση), του Οισοφάγου (Οισοφαγοσκόπηση), της τραχείας και των κύριων βρόγχων (Βρογχοσκόπηση). Λαμβάνονται βιοψίες από πιθανές εστίες όπως ο Ρινοφάρρυγας, η Βάση της Γλώσσας και οι Αμυγδαλές. Επί ισχυρών ενδείξεων γίνεται αμυγδαλεκτομή για βιοψία. Η Πανενδοσκόπηση είναι μια διαγνωστική εξέταση – επέμβαση που δεν απαιτεί νοσηλεία και ο ασθενής επανέρχεται άμεσα στις δραστηριότητές του.
Κάθε ύποπτη διόγκωση στο λαιμό πρέπει να διερευνάται διεξοδικά μέχρι να τεθεί συγκεκριμένη διάγνωση
Λέμφωμα
Το λέμφωμα είναι μια κακοήθεια που προσβάλλει τα λεμφοκύτταρα. Τα λεμφοκύτταρα σχηματίζουν τους λεμφαδένες και αποτελούν μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος. Υπάρχουν γενικά δύο τύποι λεμφωμάτων το Λέμφωμα Hodgkin και το Λέμφωμα Non- Hodgkin. Το λέμφωμα Hodgkin εμφανίζεται συχνότερα μικρότερες ηλικίες (20 – 30 ετών), έχει καλή ανταπόκριση στη θεραπεία και πολλοί τύποι θεωρούνται πλήρως ιάσιμοι. Το Non- Hodgkin Λέμφωμα είναι συχνότερο απ’ το Hodgkin, εμφανίζεται σε μεγαλύτερες ηλικίες και διακρίνεται σε χαμηλής, μέτριας και υψηλής κακοήθειας. Τα συμπτώματα του λεμφώματος είναι ΜΗ ειδικά στα αρχικά στάδια. Ο ασθενής μπορεί να αναφέρει πυρετό, νυχτερινές εφιδρώσεις, αίσθημα κόπωσης ή μια ανεξήγητη απώλεια βάρους.
Συχνά δεν υπάρχουν καθόλου συμπτώματα και η διάγνωση γίνεται όταν ο ασθενής ανακαλύψει μια ανώδυνη διόγκωση στο λαιμό
Η διάγνωση τίθεται μετά από βιοψία και ιστολογική εξέταση του λεμφαδένα. Για τον καθορισμό του σταδίου της νόσου γίνονται επιπλέον αιματολογικές εξετάσεις, μυελόγραμμα και αξονική τομογραφία τραχήλου, θώρακα, και κοιλιάς. Η θεραπεία εξαρτάται από το στάδιο και τον τύπο του λεμφώματος. Η αντιμετώπιση περιλαμβάνει χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία και χρήση μονοκλωνικών αντισωμάτων.
Ανοιχτή Βιοψία λεμφαδένα
Σε ορισμένες περιπτώσεις η Βιοψία δια Λεπτής Βελόνης (FNA Biopsy) δεν είναι διαγνωστική και το αποτέλεσμα της ιστολογικής δεν μπορεί να αποκλείσει τον Μεταστατικό Καρκίνο ή το Λέμφωμα. Για τα περιστατικά αυτά επιλέγεται η Ανοιχτή Βιοψία, όταν ολοκληρωθεί και ο έλεγχος για τον εντοπισμό της πρωτοπαθούς εστίας χωρίς αποτέλεσμα.
Η αφαίρεση ενός αδένα επιλέγεται και στη περίπτωση που παρουσιάζει μια υπερτροφία η οποία δεν έχει τάση υποστροφής, επιμένει για αρκετούς μήνες και προκαλεί δυσμορφία στο λαιμό. Συνήθως η υποψία κακοήθειας έχει αποκλειστεί (Αρνητική Βιοψία δια Λεπτής Βελόνης), ωστόσο ο αδένας αφαιρείται για διερεύνηση και επειδή είναι αδύνατο να καθοριστεί η μελλοντική συμπεριφορά του.
Η επέμβαση συνήθως είναι σχετικά απλή, γίνεται μια τομή στο σημείο της διόγκωσης και αφαιρείτε ολόκληρος ο διογκωμένος αδένας για ιστολογική εξέταση. Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να γίνει με τοπική ή γενική αναισθησία. Ο ασθενής δεν χρειάζεται νοσηλεία (Χειρουργείο Ημέρας – ODC) και μπορεί να επιστρέψει άμεσα στις καθημερινές του δραστηριότητες.