Βαρηκοΐα και Πόνος στο Αυτί
- Οξεία Πυώδης Μέση Ωτίτιδα
- Οξεία Μαστοειδίτιδα
Οξεία Μέση Ωτίτιδα
Οξεία Μέση Ωτίτιδα είναι η φλεγμονή της περιοχής πίσω από το τύμπανο, η κοιλότητα αυτή ονομάζεται μέσο αυτί. Εμφανίζεται σαν επιπλοκή μιας Ιογενούς λοίμωξης του ανώτερου αναπνευστικού και είναι συχνότερη στην παιδική ηλικία.
Χαρακτηρίζεται από αιφνίδια έναρξη συμπτωμάτων με πόνο στο αυτί, βαρηκοΐα, πυρετό και εκροή πύου στον ακουστικό πόρο.
Στο αρχικό στάδιο συνήθως υπάρχει μόνο Ιογενής φλεγμονή με συλλογή ορώδους έκκρισης, ωστόσο γρήγορα εξελίσσεται σε πυώδη συλλογή ( Πυώδης Μέση Ωτίτιδα ), δηλαδή στην ανάπτυξη Βακτηριδιακής λοίμωξης.
Αν δεν αντιμετωπιστεί η πυώδης ωτίτιδα στο επόμενο στάδιο επέρχεται ρήξη του τυμπάνου ( Διάτρηση Τυμπάνου ) και εκροή πύου στον ακουστικό πόρο
Αίτια Οξείας Μέσης Ωτίτιδας στα Παιδιά
Η μεγάλη πλειοψηφία επεισοδίων μέσης ωτίτιδας οφείλονται σε κοινούς ιούς του προσβάλλουν το ανώτερο αναπνευστικό. Τα συχνότερα μικρόβια που προκαλούν την πυώδη ωτίτιδα είναι ο Αιμόφιλος της Ινφλουέντσας ( Haemophilus influenzae ), ο Πνευμονιόκοκκος ( Streprococcus pneumoniae ) και η Μοξαρέλλα ( Moraxella catarrhalis ).
Τα κύρια αίτια επαναλαμβανόμενων επεισοδίων μέσης ωτίτιδας στα παιδιά είναι η υπερτροφία των Αδενοειδών Εκβλαστήσεων “ Κρεατάκια “, η Υπερτροφία των Αμυγδαλών και η ιδιαίτερη ανατομική θέση της Ευσταχιανής Σάλπιγγας. Η Ευσταχιανή Σάλπιγγα είναι ένα μικρός πόρος που συνδέει το μέσο αυτί με τη μύτη, στα παιδιά είναι πιο κοντή και έχει πιο οριζόντια θέση σε σχέση με τους ενήλικες, με αποτέλεσμα ιοί και μικρόβια να μεταφέρονται πολύ εύκολα στο αυτί.
Τα “ Κρεατάκια “ προκαλούν αφενός μηχανική απόφραξη του στομίου της Ευσταχιανής Σάλπιγγας με αποτέλεσμα να μην μπορούν να παροχετευτούν οι εκκρίσεις του αυτιού μέσα στη μύτη και αφετέρου αποτελούν μια μόνιμη εστία λοίμωξης λόγω του σχηματισμού μικροσκοπικών αποικιών μικροβίων ( Βιοφιλμ ). Άλλα αίτια είναι οι αλλεργίες, η υπερτροφία των ρινικών κογχών, η ανωριμότητα ανοσοποιητικού συστήματος και διάφορα συγγενή κρανιοπροσωπικά σύνδρομα. Ο συγχρωτισμός των παιδιών σε παιδικούς σταθμούς και οι επαναλαμβανόμενες ιώσεις έχει αποδειχθεί ότι επιβαρύνουν το πρόβλημα.
Αίτια Οξείας Μέσης Ωτίτιδας στους Ενήλικες
Η υπερτροφία των αδενοειδών εκβλαστήσεων, η δυσλειτουργία της Ευσταχιανής Σάλπιγγας και οι όγκοι της μύτης και του ρινοφάρυγγα μπορούν να προκαλέσουν απόφραξη της Ευσταχιανής Σάλπιγγας με αποτέλεσμα την εκδήλωση μέσης ωτίτιδας, με ωταλγία και βαρηκοΐα.
Στους ενήλικες η μέση ωτίτιδα προκαλείται επίσης από προβλήματα της μύτης όπως η αλλεργική ρινίτιδα, η σκολίωση του ρινικού διαφράγματος, η υπερτροφία των ρινικών κογχών, η ιγμορίτιδα και οι ρινικοί πολύποδες.
Διαγνωστική Προσέγγιση
Η διάγνωση βασίζεται στα τυπικά κλινικά σημεία και την κλινική εξέταση από τον Ωτορινολαρυγγολόγο. Ο έλεγχος περιλαμβάνει την Ενδοσκόπηση των ώτων, της μύτης και του ρινοφάρυγγα για την αξιολόγηση της τυμπανικής μεμβράνης, της κατάστασης των ρινικών κοιλοτήτων αλλά και των αδενοειδών.
Ο ακοολογικός έλεγχος με ακοόγραμμα και τυμπανόγραμμα καταδεικνύει το βαθμό πτώσης της ακοής και την παρουσία υγρού στο αυτί. Ο ακοολογικός έλεγχος είναι απαραίτητος και κατά την περίοδο της ανάρρωσης αλλά και για την επιβεβαίωση της πλήρους ίασης και αποκατάστασης της ακοής. Σε περίπτωση Διάτρησης του Τυμπάνου θα πρέπει ο ασθενής να είναι υπό παρακολούθηση μέχρι την πλήρη επούλωση.
Ο Ενδοσκοπικός Έλεγχος
Η ενδοσκόπηση της μύτης, του φάρυγγα και του λάρυγγα και των ώτων είναι μια σύγχρονη, ανώδυνη και με μεγάλη διαγνωστική ακρίβεια εξέταση. Γίνεται στο ιατρείο με άκαμπτο ή εύκαμπτο ενδοσκόπιο συνήθως κατόπιν ήπιας τοπικής αναισθησίας. Είναι ασφαλής, γρήγορη και καλώς ανεκτή από παιδιά και ενήλικες. Δεν έχει επιπλοκές, διαρκεί μόλις λίγα λεπτά και δεν απαιτείται κάποια προετοιμασία. Το Εύκαμπτο Ενδοσκόπιο με ειδικούς μικρο-χειρισμούς μπορεί να διεισδύσει και στα πιο δύσκολα σημεία επιτρέποντας τον ενδελεχή έλεγχο του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος και να μεταφέρει λεπτομερή εικόνα και βίντεο υψηλής ανάλυσης σε οθόνη Full HD.
Στην Οξεία Μέση Ωτίτιδα με Διάτρηση της Τυμπανικής Μεμβράνης η Ωτο-Ενδοσκόπηση επιτρέπει την Βίντεο-Καταγραφή της παθολογίας και την πορεία της νόσου ως τη πλήρη επούλωση
Ο ασθενής, εφόσον το επιθυμεί, μπορεί να συμμετέχει στην εξέταση και να παρακολουθεί στην οθόνη την ενδοσκοπική εικόνα. Έχει τη δυνατότητα να μιλάει κανονικά καθώς ο γιατρός εξηγεί τα ευρήματα και να διαμορφώνει τη δική του άποψη για το αποτέλεσμα της εξέτασης. Η αναλυτική παρουσίαση των κλινικών ευρημάτων επιτρέπει τη σύγκριση τους προ και μετά τη χειρουργική επέμβαση και βελτιώνει τη σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ γιατρού και ασθενή.
Επιπλοκές της Πυώδους Μέσης Ωτίτιδας
Συχνές επιπλοκές της μέσης ωτίτιδας είναι η εκκριτική μέση ωτίτιδα ( μόνιμη συλλογή υγρού στο αυτί και βαρηκοΐα ), η χρόνια μέση ωτίτιδα, η διάτρηση του τυμπάνου και η οξεία μαστοειδίτιδα. Συχνότερη επιπλοκή είναι μια μόνιμη διάτρηση του τυμπάνου, κατάσταση που διορθώνεται με χειρουργική επέμβαση ( Τυμπανοπλαστική ). Για τη πρόληψη των επιπλοκών κάθε επεισόδιο ωτίτιδας πρέπει να αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά και να ελέγχεται η κατάσταση του Τυμπάνου και του μέσου ωτός με Τυμπανόγραμμα, καθώς και η Ακοή με Ακοόγραμμα.
Η επέκταση της μόλυνσης του ωτός μέσα στο κρανίο μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες και να προκαλέσει Μηνιγγίτιδα, Εγκεφαλικό Απόστημα, Θρομβώσεις Αγγείων και Παραλύσεις Νεύρων
Θεραπεία Πυώδους Ωτίτιδας
Συντηρητική και Χειρουργική Αντιμετώπιση
Η θεραπεία της οξείας μέσης ωτίτιδας περιλαμβάνει αντιβιοτικά από το στόμα και αποσυμφόρηση της μύτης για 10 ημέρες. Με την κατάλληλη αγωγή βελτίωση των συμπτωμάτων έχουμε σε 2 – 3 μέρες. Όταν υπάρχει διάτρηση ο ασθενής πρέπει να είναι υπό παρακολούθηση μέχρι την πλήρη επούλωση. Η επαναλαμβανόμενη σε τακτά διαστήματα μέση ωτίτιδα ονομάζεται υποτροπιάζουσα οξεία μέση ωτίτιδα και είναι συχνότερη στα παιδιά, στις περιπτώσεις αυτές στη θεραπεία έχει θέση και η χειρουργική αντιμετώπιση. Συνήθως απαιτείται παρακέντηση του τυμπάνου με τοποθέτηση Σωληνίσκων Αερισμού και Αδενοειδεκτομή. Στους ενήλικες συχνά απαιτείται η αντιμετώπιση των ανατομικών προβλημάτων της μύτης και του ρινοφάρυγγα αλλά και ο έλεγχος για πιθανές αλλεργίες.
Βασικό ρόλο στη θεραπευτική αντιμετώπιση έχει ο καθαρισμός με αναρρόφηση του Έξω Ακουστικού Πόρου από πύον και νεκρούς ιστούς και ο έλεγχος της Τυμπανικής Μεμβράνης για πιθανή διάτρηση
Οξεία Μαστοειδίτιδα
Η οξεία μαστοειδίτιδα είναι επιπλοκή της οξείας μέσης ωτίτιδας. Πρόκειται για σοβαρή κατάσταση που προσβάλει συνήθως βρέφη και νήπια και χρήζει άμεσης εισαγωγής σε νοσοκομείο. Εκδηλώνεται όταν επεκταθεί η φλεγμονή στη μαστοειδή κοιλότητα που βρίσκεται στο οστό πίσω από το αυτί. Εκτός από τα τυπικά συμπτώματα μιας ωτίτιδας ( πυρετός, πόνος στο αυτί, πυώδης έκκριση ) υπάρχει η χαρακτηριστική προβολή του πτερυγίου προς τα εμπρός. Το δέρμα πίσω από το αυτί είναι τυπικά εξέρυθρο και οιδηματώδες, ενώ όταν σχηματιστεί απόστημα υπάρχει κλυδασμός κατά τη ψηλάφηση.
Η διάγνωση τίθεται από το ιστορικό και την τυπική κλινική εικόνα. Η Αξονική και Μαγνητική Τομογραφία έχουν ένδειξη για τον προ-εγχειρητικό έλεγχο και όταν υπάρχει υποψία επιπλοκών και ενδοκράνιας επέκτασης της φλεγμονής ( μηνιγγίτιδα, εγκεφαλικό απόστημα και θρόμβωση αγγείων και παραλύσεις νεύρων ) .
Η θεραπεία περιλαμβάνει τη χορήγηση ενδοφλέβιων αντιβιοτικών και την παρακέντηση του τυμπάνου με τοποθέτηση Σωληνίσκου Αερισμού, ώστε να υπάρχει συνεχής παροχέτευση της πυώδους έκκρισης. Όταν δεν υπάρχει σαφής βελτίωση σε 48 ώρες τότε απαιτείται χειρουργική επέμβαση για τη διάνοιξη της μαστοειδούς κοιλότητας που ονομάζεται Μαστοειδεκτομή.
